การอ้างเหตุผลแบบจัดประเภท (ฉบับย่อ)

• การอ้างเหตุผลแบบจัดประเภท (Syllogism) หรือ ตรรกศาสตร์นิรนัย:
  • ใช้เพื่อพิสูจน์ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งสองสิ่งโดยการชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์กับสิ่งที่สาม
  • การอ้างเหตุผลนี้สามารถพิสูจน์ได้ว่า สิ่งสองสิ่งนั้นต้องสัมพันธ์กันตามที่ต้องการพิสูจน์
  • ตัวอย่าง:
    • "คนทุกคนเป็นสิ่งต้องตาย"
    • "อัครยาเป็นคน"
    • ดังนั้น "อัครยาเป็นสิ่งต้องตาย"
• ลักษณะของการอ้างเหตุผลแบบจัดประเภท:
  1. มี 2 ข้ออ้าง และ 1 ข้อสรุป
  2. มี 3 สิ่ง (term) ซึ่งแต่ละสิ่งปรากฏในชุดของการอ้างเหตุผล 2 ครั้ง
  3. ประโยคตรรกมาตรฐานประกอบด้วย:
     • ภาคประธาน + ภาคแสดง (ประโยคที่ประกอบด้วยประธานและกรรม)
  4. ประเภทของประโยค:
     • ทุก A เป็น B
     • ทุก A ไม่เป็น B
     • บาง A เป็น B
     • บาง A ไม่เป็น B
• วิธีการตัดสินความถูกต้องของการอ้างเหตุผล:
  1. ขั้นตอนการตรวจสอบ:
     • วาดรูปแสดงความหมายของข้ออ้างทั้ง 2 ข้อ
     • พิจารณาความหมายของข้อสรุปจากรูปที่วาด
  2. การตรวจสอบความถูกต้อง:
     • ถ้ารูปแสดงความสัมพันธ์ที่ไม่ตรงหรือขัดแย้งกับข้อสรุป = ไม่ถูกต้องแบบนิรนัย
     • ถ้ารูปแสดงความสัมพันธ์ที่ตรงหรือไม่ขัดแย้งกับข้อสรุป = ถูกต้องแบบนิรนัย
  3. วิธีการพิสูจน์:
     • พยายามวาดรูปให้ตรงกับความหมายของข้ออ้าง แต่ขัดแย้งกับข้อสรุป
     • ถ้าทำได้: การอ้างเหตุผลนั้นไม่ถูกต้อง (Invalid)
     • ถ้าทำไม่ได้: การอ้างเหตุผลนั้นถูกต้อง (Valid)
• ประเภทของประโยคตรรกศาสตร์ที่ใช้ในการอ้างเหตุผล:
  • ประโยคที่มีการจัดประเภทของสิ่งต่างๆ (A และ B) และการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างกัน
  • การเชื่อมโยงระหว่าง ทุกคน หรือ บางคน และการพิสูจน์ความสัมพันธ์นั้นโดยอาศัยหลักการตรรกศาสตร์

การอ้างเหตุผลแบบจัดประเภทนี้สำคัญในการทำให้เราตัดสินใจหรือเข้าใจได้อย่างชัดเจนว่าเหตุผลที่กล่าวมาเป็น "ถูกต้อง" หรือ "ไม่ถูกต้อง" ตามตรรกศาสตร์นิรนัย